Reńsko 22 kwietnia 2020

WŚ nr 5/08

„Przed śmiercią zapisał ją sąsiadowi swemu
Co mieszkał w Kopaszewie, panu Skórzewskiemu
Wreszcie książkę od pana Skórzewskiego żony
Dostał Bartek Dobrzyński Prusakiem rzeczony,
Gdy gościł w Wielkopolsce”
/Pan Tadeusz/

Fragment epopei narodowej został upamiętniony na tablicy wmurowanej na frontonie pałacu w Kopaszewie, miejscu, gdzie na przełomie 1831/32 roku przebywał Adam Mickiewicz.
W maju z młodzieżą gimnazjalną wybraliśmy się na rajd rowerowy śladami naszego największego poety. Trasa liczyła 63 km i biegła malowniczymi okolicami, co było dużą atrakcją naszej wycieczki. Pogoda także nam sprzyjała, było słonecznie i bardzo ciepło. Wyruszyliśmy ze Śmigla w kierunku Starego Bojanowa i dalej przez Karmin, Chełkowo do Jezierzyc, następnie przez Zgliniec i Jurkowo do Kopaszewa, pierwszego miejsca, które nas interesowało.

Kopaszewo to mała wieś położona 15 km na wschód od Kościana, wzmiankowana już w 1398 roku. Była kolejno w rękach Łodziów, Górków, Kopaszewskich, Bojanowskich, Zakrzewskich, Skórzewskich, a do 1939 roku Chłapowskich. Obecny pałac wzniesiony został w latach 1800/01 przez Ludwika Skórzewskiego. Dzisiaj ma tutaj siedzibę dyrekcja Zakładu Nasienno-Rolniczego „Danko”. W pałacu znajduje się izba pamięci Adama Mickiewicza. Obok pałacu stoi późnobarokowa kaplica z 1794 roku p/w Najświętszej Marii Panny Śnieżnej. Tutaj zaczyna się i kończy Kopaszewska Droga Krzyżowa ufundowana po tragicznej śmierci córki generała Dezyderego Chłapowskiego – Zofii Koźmianowej (1853). W parku obok pałacu rośnie dąb Mickiewicza, pod nim kamienna ławeczka, na której odpoczywał nasz wielki poeta – i my po trudach podróży przysiedliśmy na niej. W latach 1868-1902 wielokrotnie gościła u swej rodziny Helena Modrzejewska Chłapowska, wielka aktorka polska i amerykańska.

Naszą wycieczkę kontynuujemy do oddalonej o 5 km wsi Choryń, gdzie we wrześniu 1831 roku Adam Mickiewicz wystąpił w roli ojca chrzestnego 4-letniej Zosi Taczanowskiej, córki ówczesnego właściciela wsi. W tamtych czasach tuż po narodzinach dziecko otrzymywało chrzest z wody, by po kilku latach dopełnić tego sakramentu chrztem z oleju. To właśnie w tej drugiej ceremonii uczestniczył Adam Mickiewicz: „...obecni przy tym byli urodzony Mickiewicz, młodzieniec przepiękny wówczas Polski Poeta wraz z urodzoną Józefą Hersztopską, dziedziczką Mieszkowa, panną oraz urodz. Bojanowski dziedzic Bielejewa z urodzoną Grabską, panną z Choryni...”. Drewniany kościółek, w którym odbył się chrzest Zosi Taczanowskiej, nie przetrwał – spłonął w 1850 roku. W jego miejscu stanął nowy, murowany, w stylu neogotyku romantycznego p/w św. Katarzyny. Adam Mickiewicz w Choryni był jeszcze kilkakrotnie, to tutaj poeta napisał słynną „Redutę Ordona” (Reduta Ordona -fortyfikacja zbudowana w 1831 roku na zewnętrznej linii umocnień Warszawy w powstaniu listopadowym 6 IX 1831 zdobyta przez Rosjan. Podczas szturmu wyleciał w powietrze magazyn prochowy, a jego wysadzenie przypisywano porucznikowi J. Ordonowi, którego nazwisko stało się sławne dzięki utworowi A. Mickiewicza). To właśnie z podkościańskiej Choryni poeta wyjechał z ojczyzny, do której nie wrócił już nigdy.

Naszą patriotyczną wycieczkę śladami Adama Mickiewicza kończymy w Śmiglu, wracając przez Wławie, Januszewo, Nowy Dębiec, Gryżynę (obok ruin kościoła św. Marcina) i Starą Przysiekę.