Kopaszewska Droga Krzyżowa 24 lipca 2020

WŚ nr 10/04

„…przebywają oni chętnie blisko dwadzieścia kilometrów Drogi Krzyżowej, za której odprawienie niejednemu sercu Bóg przebaczy winy i daruje kary, zaoszczędzi doświadczeń i codziennych krzyży…”

ks. Jan Gierliński (proboszcz krzywiński)

Droga Krzyżowa - nabożeństwo katolickie, rozpowszechnione od początku XVII I wieku przez franciszkanów, odtwarzające symbolicznie mękę Jezusa Chrystusa; polega na przejściu z modlitwą trasy wyznaczonej przez 14 tzw. Stacji, które przedstawiają zdarzenia od skazania Jezusa na śmierć do złożenia go w grobie.

Nowa encyklopedia powszechna tom I I str.121

Kopaszewo- mała wieś leżąca w odległości ok. 15 km od Kościana, wzmiankowana w 1398 roku. We wsi jest kilka zabytków architektury. Do najciekawszych należy pałac zbudowany w latach 1800 -1801 dla Ludwika Skórzewskiego. Znajduje się w nim Izba Pamięci Adama Mickiewicza, który kilkakrotnie tu gościł. W parku przy pałacu rośnie pomnikowy dąb, pod którym na kamiennej ławeczce wieszcz siadywał.
Z grupą młodzieży gimnazjalnej wraz z opiekunem Piotrem Andrynowskim postanowiliśmy zobaczyć Kopaszewską Drogę Krzyżową.
Kopaszewska Droga Krzyżowa związana jest z historią Jana Koźmiana (powstańca listopadowego) i córki generała Dezyderego Chłapowskiego – Zofii Chłapowskiej. Związek tych dwojga pobłogosławiony został w 1846 roku, a na życzenie generała młodzi osiedlili się w majątku w Kopaszewie. Po siedmiu latach małżeństwa, w 1853 roku ,Zofia odbiera sobie życie, prawdopodobnie na tle choroby psychicznej. Zostaje pochowana przy kościele w Rąbiniu, w rodzinnej nekropolii Chłapowskich.

Przy drodze, którą szedł kondukt pogrzebowy, mąż Zofii stawia w 1855 roku pięć kapliczek Drogi Krzyżowej. Mają one kształt kwadratowych słupów o bokach 1,5 – 1,5 m i wysokości 3,5m zakończonych czterospadowym daszkiem. Całkowita długość drogi wynosi 16 km i wiedzie przez pola, łąki i lasy z Kopaszewa do Rąbinia i wraca tą samą trasą. Na ścianach kapliczki są wmurowane po dwie płaskorzeźby przedstawiające poszczególne stacje Drogi Krzyżowej. Stacje I  i XIV wmurowane są w ścianę kaplicy Kopaszewskiej, a VI I i VII I po obu stronach bramy w kościele w Rąbiniu. Płaskorzeźby sprowadzono z Paryża, ze znanej pracowni odlewniczej. Janowi Koźmianowi nie było łatwo doprowadzić do wyświęcenia Drogi Krzyżowej. Musiał wystarać się o dwa papieskie indulty (indult – odstąpienie od przepisów kościelnych w pewnych szczególnych przypadkach), w których Stolica Apostolska zezwalała na to, aby Droga Krzyżowa objęła swym zasięgiem trzy parafie: kopaszewską, wyskocką i rąbińską. W październiku 1855 roku 14 stacji poświęcił krzywiński proboszcz ksiądz Franciszek Poniecki. Po śmierci żony Jan Koźmian podjął decyzję o kapłaństwie. W 1857 roku rozpoczął studia teologiczne, a w 1860 otrzymał w Gnieźnie święcenia kapłańskie. Marzył, aby osiąść przy cichym, wiejskim kościółku, w pobliżu swoich bliskich, ale stało się inaczej. W czasie kulturkampfu kierował sprawami archidiecezji, gdzie dobrze zasłużył się sprawie polskiej. Jan Koźmian zmarł w drodze do Rzymu 19 IX 1877 roku jako kanonik katedralny i prałat domowy Ojca Świętego.

W czasie I I wojny światowej dwie kapliczki Drogi Krzyżowej zostały zburzone, ale tablice stacji V , X oraz V I i IX udało się uratować. Kopaszewska Droga Krzyżowa została odkryta na nowo przez proboszcza krzywińskiego ks. prałata dra Jana Gierlińskiego, który po perypetiach związanych z ówczesną władzą- w 1957 roku wraz z około 2000 pielgrzymów ponownie odprawił Drogę Krzyżową. W 1992 roku powołano Społeczny Komitet Odbudowy Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej i Nekropolii Chłapowskich w Rąbiniu. Na początek uporządkowano i naprawiono mogiły rodziny Chłapowskich przy kościele w Rąbiniu. Następnie poddano konserwacji 14 metalowych płaskorzeźb Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej. W trakcie prac okazało się, że są to dzieła sztuki odlewniczej i mogłyby ulec zniszczeniu w dotychczasowym miejscu. Komitet podjął decyzję o wykonaniu kopii z tworzywa sztucznego imitującego metal. W tym samym czasie odbudowano dwie zburzone kapliczki. Oryginały stacji wyeksponowane zostały w kaplicy dworskiej w Kopaszewie.
18 V I 1997 roku uroczyście poświęcono odbudowaną Kopaszewską Drogę Krzyżową.

Historię Kopaszewa i pięknej śródpolnej kalwarii opowiedział nam pan Leszek Kościański – przewodnik PTTK, regionalista; opiekun turystycznego żółtego szlaku prowadzącego z Błotkowa do Piotrowa o długości 45,6 km. Tego starszego pana, pełnego energii, można zobaczyć przemykającego rowerem po szlakach Ziemi Kościańskiej.

Andrzej Weber