Historia Kółka Rolniczego w Śmiglu 17 lutego 2014

Do koła wstąpiło 21 rolników – wszyscy obecni na zebraniu: Władysław Kijowski, Kazimierz Małek, Wiktor Szabłowski, Tadeusz Kluczyński, Antoni Nadolny, Wilhielm Kreuschner, (?) Kasprzak, Ludwik Pelec, Stanisław Stobrawa, Jan Mania, Józef Szydłowski, Marian Kubiak, Władysław Wawrzynowski, Franciszek Ratajczak, Bruno Kreuschner, (?) Grześko, Marian Kubiak, (?) Seifert, (?) Szyfter i Franciszek Grochowy – wszyscy ze Śmigla.
Do zarządu kółka wybrano: Władysława Kijowskiego – prezes, Wiktora Szabłowskiego – sekretarz, Kazimierza Małka – skarbnik. Żywo dyskutowano nad nowym statutem. W końcu zdecydowano przyjąć nazwę „Kółko Rolnicze Śmigiel” – bez dodatku „Samopomoc Chłopska”.
Mimo, że pierwsze zebranie miało charakter uroczysty, dyskutowano też o utworzeniu związku ogrodników i hodowców bydła, o wywarze za dostarczone ziemniaki przemysłowe, wysłodkach i wapnie dezynfekcyjnym.
13 października 1957 roku na wniosek Stefana Skrzypczaka z Koszanowa, który stwierdził, że „nasze kółko było martwe i się rozpadło” do kółka przyjęto: Stefana Skrzypczaka, Zygmunta Ratajczaka, Jerzego Wojciechowskiego – wszyscy z Koszanowa oraz Czesława Deke z Podśmigla. W ten sposób przestało istnieć koło w Koszanowie.
Zebrania kółka odbywały się raz w miesiącu w gospodzie „Ameryka” i prawie zawsze miały ten sam porządek obrad: zagajenie, odczytanie protokółu, sprawdzenie obecności, przyjęcie nowych członków, komunikaty zarządu, pogadanka na rolnicze tematy, dyskusja i wolne głosy. Zebranie kończono hasłem: „Cześć pracy rolnika”.
W pierwszym powojennym okresie na zebraniach najczęściej informowano o tym gdzie i co można zamówić i zakupić. Dystrybucję niektórych towarów załatwiano w czasie zebrania. Przydzielano drewno opałowe, zbierano zapotrzebowanie na cegłę, żerdzie do budowy kozłów do suszenia zielonek; w maju 1963 r. rozdzielono 150 drągów sosnowych – dla każdego po trzy sztuki. Swego czasu między 10 rolników rozdzielono dwie tony węgla. Zbierano też zapotrzebowanie na ziemniaki sadzeniaki, nawozy, ziarno siewne, wapno. Komunikowano o składaniu wniosków do powiatowego związku na zakup rowerów i motocykli. O bardzo małej podaży artykułów rolniczo-przemysłowych świadczy fakt, że na jednym z zebrań postanowiono, by towary atrakcyjne przydzielać tylko tym członkom, którzy regularnie uczęszczają na zebrania i systematycznie opłacają składki.
Na zebraniach przekazywano też rolnikom wiedzę fachową. Pogadanki i referaty najczęściej wygłaszali goście z zewnątrz: Jędrzej Nowakowski, Marian Kasperski, Jerzy Cieśla, (?) Szpurka. Tematy były różnorodne: ogrodnictwo i sadownictwo, zimowe żywienie bydła, nowe pasze treściwe, antybiotyki, inseminacja, zatrucie środkami chemicznymi przy opylaniu roślin. W czasie bytności weterynarza postulowano o przeznaczenie budynku przy ul. T. Kościuszki 22 (obecnie zamieszkuje w nim L. Borowski) na lecznicę weterynaryjną. Bardzo często w zebraniach uczestniczyli przedstawiciele banku, gminnej spółdzielni, zakładu ubezpieczeń. 23 listopada 1958 r. kółko uroczystą akademią uczciło jubileusz 60-lecia istnienia. Wówczas prezes Powiatowego Związku Kółek Rolniczych Czesław Wróblwski m.in. powiedział: „piękna przeszłość kółka rolniczego w Śmiglu runęła. Przyszłość Śmigla, a z nim kółka rolniczego, leży w sadownictwie i ogrodnictwie, które stworzą podstawy rozwoju miejscowego przemysłu przetwórczego”. Stąd w początkach lat sześćdziesiątych silnie akcentowano budowę przechowalni owoców.
W zebraniu, które odbyło się w październiku 1961 r. uczestniczył delegat wojewódzkiego związku, który chciał się zapoznać z trudnościami miejscowego koła. Już wówczas, a był to rok 1961, władysław Kijowski głośno powiedział, że rozpiętość między cenami produktów rolnych a cenami produktów przemysłowych powoduje niską opłacalność produkcji rolnej i młodzież ucieka ze wsi. Głównym problemem, z jakim kółko się borykało była mechanizacja.
Już na pierwszym zebraniu w 1957 roku postanowiono wysłać pismo do Prezydium Powiatowej rady Narodowej w Kościanie o wyrażenie zgody na sprzedaż członkom kółka maszyn rolniczych z likwidowanego miejscowego ośrodka maszynowego. Chodziło o siewnik rzędowy, konną snopowiązałkę, kartoflarkę, siewnik nawozowy, agregat omłotowy, kosiarkę i plecakowe opryskiwacze. Następnie utworzono 2-3 osobowe zespoły rolników, które te maszyny wykupiły płacąc gotówką 30% ich wartości, a na resztę brały kredyt. Stwierdzono jednak, „że wszyscy nabywcy maszyn są ich właścicielami, ale zobowiązani są do wypożyczenia innym członkom kółka za opłatą”. Niektóre maszyny, jak np. silniki elektryczne – losowano.
W 1959 r. przegłosowano, by z funduszu rozwoju rolnictwa, niektóre maszyny zakupić. Przy czy dla każdej z nich tworzono grupę udziałowo-użytkową. Np. młocarnię użytkowało 10 osób.
W 1961 r. kółko dysponowało dwoma młocarniami, silnikiem spalinowym, dwoma beczkami do ropy, pompą do paliwa i znacznie wcześniej zakupionym termometrem do ustalania temperatury w kopcach.
Kółkowy park maszynowy zwiększył się na przełomie 1962/1963, kiedy to postanowiono zakupić ciągnik ursus, 2 przyczepy wywrotki, pług z pogłębiaczem, brony, snopowiązałkę, opylacz, piłę tarczową, kultywator i sieczkarnię z wydmuchem.
W 1962 r. fundusz rozwoju rolnictwa wsi Koszanowo włączono do kółka rolniczego w Śmiglu. W tym też roku „żeby nie niszczyły się maszyny zespołowe”, zaplanowano budowę garaży w byłym majątku Koszanowo przy ul. Reymonta w Śmiglu. Budowę rozpoczęto w lipcu 1963 roku. Znacznie wzbogacono park maszynowy. Zakupiono dwa ciągniki, 3 pługi, 3 przyczepy i inny sprzęt. Władysław kijowski poddaje myśl, by utworzyć brygadę opryskową.
W związku z dalszym szybkim rozwojem parku maszynowego w 1967 r. utworzono przy Kółku Rolniczym w Śmiglu Międzykółkową Bazę Maszynową gromadząc w niej sprzęt z kółek w Glińsku i Śmiglu. Krótko jej kierownikiem był Stefan Skrzypczak (rok), a następnie Marian Bzyl. Baza, a ściśle świadczone przez nia usługi, były głównymi tematami kółkowych zebrań.
W czerwcu 1973 r. ogólne walne zgromadzenie członków Kółka rolniczego w Śmiglu postanowiło, że „ z dniem 1 października Kółko Rolnicze w Śmiglu wstępuje do Spółdzielni Kółek Rolniczych w Śmiglu w charakterze jej członka”. Na wkład rzeczowy, które kółko wniosło do spółdzielni, miedzy innymi składał się następujący sprzęt: 20 ciągników, 29 przyczep, 2 kombajny vistula, jeden kombajn zbożowy bizon, 5 młocarni, 15 pługów, 8 snopowiązałek, 4 prasy do słomy i inny drobny sprzęt. Ogólna wartość przekazanego sprzętu wraz z budynkami i wyposażeniem wynosiła 8.739.119,74 złotych.
Do ważniejszych wydarzeń w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w życiu Kółka Rolniczego w Śmiglu należały:
- organizacja gminnych dożynek w 1975 roku,
- przekazanie w 1979 r. funduszy kółka na przebudowe ul. Południowej w Śmiglu,
- otrzymanie w 1983 r., na 85-lecie działalności kółka odznaki” „Za zasługi dla rozwoju kółek rolniczych” (i po raz drugi w 1988 r.),
- przekazanie w 1985 r. środków kółka z funduszu rozwoju rolnictwa) na przykrycie rowu ściekowo-burzowego w Koszanowie.
Najwyższy stan członków po drugiej wojnie światowej kółko miało pod koniec lat siedemdziesiątych – około 90. Później, z różnych przyczyn, członków zaczęło ubywać, a praca kółka stawała się coraz mniej widoczna. Dziś do kółka należy 11 osób.
Po drugiej wojnie światowej śmigielskie kółko rolnicze rozwijało się i przetrwało dzięki wspaniałym, oddanym organizacji i rolnictwu ludziom, do których należeli:
- Władysław Kijowski, który funkcję prezesa pełnił w latach 1957 – do końca 1959,
- Wilhelm Kreuschner, który prezesurę przejął po Kijowskim i funkcję tę pełnił do 1969 r.
Prezesami kółka rolniczego byli też: Roman Berthold (1970-1971), Józef Małek (1972-1979), Marian Budzyński (1980-1982). Od 1983 r. prezesem jest Stanisław Maciejczak będąc uprzednio sekretarzem i wiceprezesem.
Ogromne zasługi dla kółka położył Wiktor Szabłowski – długoletni sekretarz.
Nie sposób pominąć długoletnich skarbników: Stefana Skrzypczaka, który funkcję tę pełnił w latach 1958-1969 i Stanisława Stankowiaka: 1973-1983.
W zarządach kółka również pracowali: Jan Bąk, Antoni Nadolny, Hieronim Adamczewski, Marian Kubiak i Edward Konieczka.

Hubert Zbierski