Co pisała 80 lat temu kościańska „Gazeta Polska” o wydarzeniach w powiecie śmigielskim? 17 lutego 2014


Ziemia Śmigielska stanowiła w 1926 roku samodzielną jednostkę administracyjną, czyli powiat. Dopiero w 1932 roku połączono go z powiatem kościańskim. Siłą rzeczy do tego momentu dominowały w gazecie wyda-rzenia, jakie miały miejsce na terenie powiatu kościańskiego, ale nie brakowało również informacji z naszego terenu. Oprócz nich zamieszczano różne ogłoszenia i komunikaty. Przeważały sprawy gospodarcze i o cha-rakterze społecznym. I tak w sobotę 2 stycznia 1926 roku ukazał się komunikat: „Zgoda” Spółdzielnia Spo-żywców z ogr. odp. w Śmiglu podaje wszystkim członkom do wiadomości, iż znajduje się takowa w likwidacji. Dlatego prosimy uprzejmie, ażeby uniknąć zbytecznych kosztów zechcieli dobrowolnie dopłacić do udziału, który wynosi 15 zł.
12 stycznia zamieszczono ogłoszenie:
„Licytacja na drzewo opałowe
w sobotę dnia 16 stycznia b.r.,
o godz. 930 przed południem.
Sprzedawać się będzie w lesie w Nowejwsi (rewir Hinterwalde) przez publiczną licytację najwięcej dającemu za natychmiastową opłatą drzewo opałowe, szczapy, wałki oraz gałęzie dębowe, brzóskowe, sosnowe i 20 m.p. dębowych słupków do płotów.
Zarząd Majętności Koszanowo”
30 stycznia Dyrekcja Kolei Powiatowej w Śmiglu informowała: „Podaje się do ogólnej wiadomości, że od dnia 1 lutego 1926 kursować będą zniesione pociągi z dnia 19.X.1925 nr 16 i 15 na linii Śmigiel – Bojanowo Stare. Odjazd Śmigiel 16.05, przyjazd Śmigiel 1710. Na linji Krzywiń – Stare Bojanowo kursować będą pociągi we wtorek, czwartek i sobotę. Odjazd Krzywiń o godz. 630 przyjazd Bojanowo Stare o godz. 742. Odjazd Bojanowo Stare o godz. 1700 przyjazd do Krzywinia o godz. 1820.”
Gazeta z 15 lutego zawierała komunikat:
„Jarmark na towary kramne i konie odbędzie się w Śmiglu w środę, 24 lutego 1926 roku. Spęd bydła rogate-go, owiec, kóz i świń jest z powodu zarazy racicowej zakazany”.
Zamieszczano liczne ogłoszenia dotyczące handlu i rzemiosła, np.:
„Wydzierżawię w Śmiglu od 1 czerwca skład z sklepami etc i mieszkanie przy głównej ulicy. Czynsz za rok z góry”
„Własna pracownia fasonowania i odświeżania kapeluszy męskich i damskich. Wszelkiego rodzaju, podług najnowszej mody. Zlecenia wykonuje się w najkrótszym czasie Roman Buda Śmigiel ul. Sienkiewicza 15”.
Z łamów gazety korzystały miejscowe organizacje i towarzystwa. 12 czerwca informowano, że: „Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich obchodzi w niedzielę 20 czerwca r. 1926 uroczyście 30 rocznicę istnienia swego.
Program: O godz. 730 i 930 przedpołudniem powitanie Delegatów sąsiednich bratnich Towarzystw na dworcu kolejki powiatowej. Delegaci z bliższych okolic przybywających powózkami lub pieszo przyjmowani będą za-raz w salce parafialnej naprzeciw probostwa.
O godz. 930 zbiórka wszystkich Towarzystw ze sztandarami przed salką parafialną.
O godz. 950 pochód z orkiestrą do kościoła farnego na sumę. Po sumie pochód do Strzelnicy.
O godz. 1200 uroczyste zebranie jubileuszowe.
O godz. 130 wspólny obiad w cenie 1,80 zł.
Od godz. 4-tej do 830 zabawa taneczna w ogrodzie strzeleckim”
26 czerwca informowano, że 30 czerwca w Strzelnicy w Śmiglu odbędzie się zebranie organizacyjne Wielko-polskiego Towarzystwa Rolniczego, którego prezesem jest Mieczysław Chłapowski. I wreszcie 23 lipca Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Konojadzie zachęcało do udziału w zabawie „latowej”, która miała odbyć się w niedzielę 25.7 o godz. 4 po południu na łące p. Andrzejewskiego w Maksymilianowie.” Zabawa miała być połączona z występami gimnastycznymi.
Nie brakowało w gazecie informacji o charakterze kryminalnym z terenu pow. śmigielskiego:
„Ujazd pow. śmigielski (kradzież szorów*). Były ze skóry brązowej, w okuciach żelaznych, a własnością p. Bukera. Ostrzega się wszystkich przed kupnem, a podejrzanych należy oddać w ręce policji.”
26 sierpnia poinformowano: „Morderstwo dla kilku jabłek. W Nielęgowie zabity pilnujący plantacji”. 20 września podano do wiadomości: „19.9 o 1430 pożar w gospodarstwie Jana Noska w Przysiece Starej. Spaliła się stodoła napełniona zbożem i maszynami rolniczymi. Szkoda wynosi około 8 tys. zł”. W roku 1926 doszło do tzw. zamachu majowego**). Informowano więc o wielkim wiecu protestacyjnym mieszkańców Śmigla przeciwko organizatorom tych wydarzeń.
*) szory – rodzaj uprzęży końskiej złożonej z szerokiego napierśnika skórzanego a. parcianego oraz z po-mocniczych rzemieni (pasów pociągowych a. postronków, nakarcznika, nagrzbietnika itd.); najprostszą formą szor jest szleja.
Etym. – nm. (Ge)schirr "uprząż".
(źródło informacji –www.slownik-online.pl)

Jan Pawicki

Śmigiel, Miasto Wiatraków
Śmigiel Travel
Centrum Kultury w Śmiglu