Ppłk Jan Tadeusz Wolszleger, dowódca wojsk balonowych w II RP 17 lutego 2014

W latach dwudziestych XX wieku istniało 6 batalionów wojsk balonowych. Od 1924 roku wojska balonowe miały postawione określone zadania w obronie przeciwlotniczej. Bazy tych wojsk znajdowały się m.in. w Poznaniu i w Toruniu. W ramach kolejnych reorganizacji w latach 1923-24 pozostawiono tylko 1 batalion (legionowo). Od 1934-1939 roku dowódcą tych wojsk był ppłk Jan Wolszleger. Sterowcem, który w tym czasie służył naszej armii był francuski sterowiec „Zodiak”, noszący w Polsce nazwę „Lech” o długości 50 m i średnicy 12 m. Jego prędkość wynosiła 60-80 km/godz. Dźwigał on ładunek 300 kg bomb. We wrześniu 1939 roku 8 kompanii balonowych przydzielono poszczególnym armiom. W kampanii wrześniowej obył się tylko 1 wzlot w rejonie Modlina. Plutony zaporowe pełniły służbę w Warszawie. W dniu 3 września został zestrzelony pierwszy balon.

Jak wspomniano ostatnim dowódcom wojsk balonowych II RP był ppłk. Jan Wolszleger, który urodził się w Cołdankach k. Chojnic, w rodzinie ziemiańskiej. Uczył się w gimnazjum humanistycznym w Chojnicach, a następnie w szkole realnej, w Chełmnie, gdzie zdał małą maturę. Po ukończeniu szkoły odbył praktykę rolniczą w Łaskowice k. Wągrowca. 2 października 1911 został powołany do wojska, gdzie pełnił służbę w szkole podchorążych, w Reinickendorf k. Berlina przy I Balonie Aeronautycznym Gwardii. Po zakończeniu służby wojskowej kontynuował praktykę rolniczą w Zakrzewiu k. Torunia i Chobienicach k. Wolsztyna. Tam wstąpił do miejscowego „Sokoła”. Po wybuchu I wojny światowej został żołnierzem 8 Oddziału Balonów na uwięzi pełnił obowiązki oficera manewrowego, a od stycznia pełnił obowiązki obserwatora balonowego. Nominację na stopień oficerski otrzymał w dniu 6 lutego 1915 roku. Po zakończeniu wojny, 24 czerwca 1919 roku wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. W okresie wojny polsko-bolszewickiej Jan Wolszleger, jako dowódca wraz ze swoim batalionem, wchodził w skład I Pułku Aeronautycznego. 23 lipca 1921 roku został przeniesiony do Wydziału Aeronautycznego Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Po upływie 4 miesięcy wrócił do Poznania na stanowisko d-cy batalionu. W lipcu 1924 roku został d-cą jedynego wówczas w Wojsku Polskim Batalionu Balonowego w Toruniu. Po pewnym czasie wrócił znowu do służby w MSW i w tym czasie był kierownikiem słynnych międzynarodowych zawodów balonowych Gordon-Bennetta. W 1936 roku kandydował na stanowisko prezydenta Torunia. W Toruniu był prezesem Klubu Sportowego „Gryf”. We wrześniu 1939 roku został wraz z Wydziałem Balonowym ewakuowany do Lwowa, a następnie przekroczył granicę węgierską, gdzie przez cały okres wojny, był jednym z kierujących ewakuacją żołnierzy polskich oraz pomagał tym, którzy pozostali na Węgrzech. W maju 1945 roku wrócił do Krakowa skąd udał się do rodziny, która mieszkała w Krzemieniewie k. Leszna. Pracował jako kierownik UNRA w Częstochowie, Państwowych Nieruchomościach Rolnych w Koszalinie oraz PGR Jaraczewo pow. Wałcz i Mielno k. Koszalina. W 1953 roku przeszedł na emeryturę. Zmarł 10 lipca 1959 roku w Śmiglu i tam został pochowany na miejscowym cmentarzu. Był odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi.

Jan Pawicki

WŚ 3/2013

 

Śmigiel, Miasto Wiatraków
Śmigiel Travel
Centrum Kultury w Śmiglu