Z dziejów Goździchowa 17 lutego 2014

Syn Wawrzyńca Stanisław był w drugiej połowie XV wieku kapłanem i profesorem Uniwersytetu w Krakowie. W roku 1522 wieś przeszła w ręce Jaskółeckich. Mikołaj Jaskółecki sprzedał w 1593 roku za 10 tys. zł. Goździchowo, Puszczykowo i Plastowo Sebastianowi Łodzi Baranowskiemu. Z tego rodu Wojciech Baranowski został w 1608 roku arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Zmarł w 1615 roku. Syn Sebastiana Stefan sprzedał Goździchowo za 9 tys. zł Stanisławowi Chłapowskiemu.
Właścicielem drugiego działu wsi był zmarły w 1649 roku Łukasz Zaręba Cielecki. Ostatecznie właścicielami całego Goździchowa zostali Chłapowscy, poczynając od Stanisława, jego syna Boleslawa i wnuka Kazimierza. Potomek Kazimierza Michał zapoczątkował goździchowską gałąź roku Chłapowskich. W 1768 roku Goździchowem władał generał Ludwik Chłapowski. W następnych latach właścicielami Goździchowa byli kolejni Chłapowscy. W 1839 roku był nim Dezydery Chłapowski, w 1853 roku jego syn Stanisław, a w 1886 potomek Dezydery. Po nim w 1907 roku właścicielem był Zygmunt Chłapowski, a od 1919 roku wdowa po nim Tekla. Od 1928 roku do wybuchu II wojny światowej majątek był w rękach Krzysztofa Morawskiego z Poznania (Krzysztof Morawski – autor książki „Wspomnienia z Turwi” przyp. red.).
Około 1880 roku we wsi Goździchowo były 3 domy i 30 mieszkańców, wśród nich 15 analfabetów. W majątku było 9 domów i 187 mieszkańców, w tym 90 analfabetów. W okresie spisu powszechnego 30.9.1921 roku liczba domów we wsi wzrosła do 4 z 31 mieszkańcami. 9.12.1931 nadal były tam tylko 4 domy i 22 mieszkańców. Natomiast w majątku 30.9.1921 roku było 14 domów i 210 mieszkańców, a 9.12.1931 roku 15 domów i 228 mieszkańców. W skład majątku w 1881 roku wchodziło 881 ha ziemi, z czego 265 to były pola, a 326 ha łąki. Przed II wojną światową majątek specjalizował się w reprodukcji nasion buraczanych. Znajdujący się w miejscowości dwór pochodzi z I połowy XIX wieku. Został rozbudowany pod koniec XIX wieku przez Dezyderego Chłapowskiego. Budynek jest murowany, nakryty dwuspadowym dachem. We dworze po zakończeniu I wojny światowej znajdowała się ochronka dla około 50 dzieci ewakuowanych z kresów wschodnich. Dwór otoczony jest parkiem krajobrazowym o powierzchni około 3,5 ha. Rosną tam m.in. lipy, robinie akacjowe, klony, wiązy i jesiony.

Jan Pawicki

Śmigiel, Miasto Wiatraków
Śmigiel Travel
Centrum Kultury w Śmiglu