Machcin 04 lutego 2019

  W XV wieku wszedł w posiadanie rodu Gryżyńskich, a potem Kotwiczów. Z tym okresem wiąże się ciekawy epizod najazdu zbrojnego Henryka Kotwicza ze Szczepankowa wraz z 12 rycerzami i 20 osobami niższego stanu na majątek Machcin, o co pozywa Henryka przed sądem Przybysław Gryżyński. W 1444 roku Machcin od Kotwiczów odkupuje Rafał z Leszna Leszczyński, kasztelan przemęcki. W XVI wieku kolejnym właścicielem Machcina był Piotr Łodzia Opaliński, kasztelan lądzki. W roku 1510 cała wieś była zamieszkała. W kolejnych latach  źródła wymieniają istniejącą karczmę, wiatrak a nawet biednego komornika (być może była tu komora celna). Ostatnim z Opalińskich, właścicieli Machcina był Jan Karol, kasztelan poznański. Jego córka, Katarzyna, wniosła Machcin jako wiano ślubne swojemu mężowi, królowi Stanisławowi Leszczyńskiemu. Tak więc Machcin był przez pewien okres wsią królewską. Z tego okresu (1735 r.) pochodzi przepiękna, kamienna figura Matki Boskiej. Jest to jeden z najcenniejszych tego typu zabytków w Wielkopolsce o bardzo wysokich walorach artystycznych. Badania źródeł wskazują, że mogła to być nawet fundacja królewska. Ciekawostką jest, że poniżej figury znajduje się płaskorzeźba z wizerunkiem świętego Wincentego a’Paulo, który został ogłoszony świętym dopiero dwa lata po wystawieniu figury! Jego kult we Francji był żywy już wcześniej, stąd przypuszczenie, że figura może pochodzić z Francji. Król sprzedał Machcin wraz z innymi posiadłościami hrabiemu Aleksandrowi Sułkowskiemu. W XIX wieku Machcin należał do rodziny Łakomnickich, a w latach dwudziestych XX wieku do Emila Bierkowskiego.  W 1885 roku w Machcinie było 21 domów zamieszkałych przez 131 osób. Wszyscy byli katolikami, 56 osób było analfabetami. We wrześniu 1921 roku domów było już 28, a mieszkało w nich 187 osób. Po 10 latach, a więc w grudniu 1931 roku liczba domów wzrosła do 31 i mieszkały w nich 144 osoby. W tym samym okresie w tutejszym obszarze dworskim było w 1921 roku 13 domów zamieszkałych przez 181 osób, a w 1931 roku liczba domów nie zmieniła się, ale mieszkańców w nich było mniej, bo 155. Koniecznie należy wspomnieć o wielu mieszkańcach Machcina walczących na różnych frontach wielkich konfliktów zbrojnych XX w. Jest im poświęcona pamiątkowa tablica przed budynkiem dawnej szkoły. Bohaterstwo, patriotyzm i głęboka wiara chrześcijańska pozwoliły też mieszkańcom przechować w tajemniczych skrytkach święte figury z kapliczek, którym groziło zniszczenie z rąk okupanta hitlerowskiego.  Dzisiejszy Machcin, to spokojna wieś leżąca na rubieżach gminy Śmigiel, licząca około 220 mieszkańców. Do najciekawszych zabytków zaliczyć można piękne kapliczki maryjne, w tym wspomnianą już kamienną figurę Madonny z 1735 roku. Przy kapliczkach do dzisiaj przez cały maj odprawiane są nabożeństwa. We wsi znajduje się też dwór dawnych właścicieli. Niestety jego bryła zatraciła już walory artystyczne, za to wśród zabudowań dworskich znajdziemy tzw. „domek”, tajemniczy okrągły budynek o fortecznym układzie cegieł z II poł XIX w, (cegły główkami do przodu wozówka do środka).  Osobliwością jest też kapliczka z dzwonem, który do dzisiaj informuje mieszkańców o ważnych wydarzeniach. Warto jest pospacerować ulicami tak starej, sięgającej głębokiego średniowiecza miejscowości. Piotr Filipowicz WS 12/2018  
Śmigiel, Miasto Wiatraków
Śmigiel Travel
Centrum Kultury w Śmiglu